Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια σχετικά συχνή νόσος στις ‘πολιτισμένες’ χώρες, προκαλεί Δε, η σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχει, με πολλές παθολογικές καταστάσεις για τις οποίες δεν υπάρχει ριζική θεραπεία ή μη μόνο η αντιμετώπιση τους και φυσικά η πρόληψη της εμφάνισης τους. Οι στόχοι λοιπόν της αντιμετώπισης του διαβήτη είναι αφενός μεν η διατήρηση του καλώς έχει και της ποιότητας της ζωής, αφετέρου Δε η πρόληψη η /και η μείωση της εξέλιξης των επιπλοκών του διαβήτη.
ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
- Ποιότητα ζωής
- Μείωση των επιπλοκών
Ένα από τα προβλήματα που απασχολεί τελευταία την κοινότητα είναι η σεξουαλική δυσλειτουργία η οποία καλώς ή κακώς έχει επικεντρωθεί στον άνδρα διαβητικό. Θα προσπαθήσω να απαντήσω στο ερώτημα αν υπάρχει σεξουαλική δυσλειτουργία στην γυναίκα διαβητικό, πως εκδηλώνεται αυτή και εάν υπάρχει αντιμετώπιση του προβλήματος.
Για να κατανοηθεί όμως το πρόβλημα θα πρέπει να θυμηθούμε τις φάσεις της σεξουαλικής λειτουργίας όπως αυτές έχουν ταξινομηθεί από τους Masters και Johnson στην αρχή και αναθεωρήθηκαν από τον Kaplan αργότερα. Έτσι στην αρχή υπάρχει η επιθυμία για συνεύρεση η οποία ακολούθως μετατρέπεται σε διέγερση για να ακολουθήσει το στάδιο του οργασμού και τέλος να έρθει η ικανοποίηση.
Κάθε φάση υπόκειται στην επίδραση βιολογικών παραγόντων που μπορεί να είναι νευρολογικοί, αγγειακοί η ενδοκρινικοί. Οποιαδήποτε διαταραχή αυτών των παραγόντων έχει σαν συνέπεια την διαταραχή κάποιας φάσης της σεξουαλικής λειτουργίας. Αλλά η σεξουαλική λειτουργία είναι ένα σύμπλοκο φαινόμενο στο οποίο εκτός από τους βιολογικούς παράγοντες συμμετέχει και η ψυχική σφαίρα. Έτσι επηρεάζεται και από ψυχολογικούς παράγοντες.
Σύμφωνα Δε με τα παραπάνω η σεξουαλική δυσλειτουργία στις γυναίκες μπορεί να εντοπισθεί στην επιθυμία, την διέγερση, τον οργασμό και τέλος στην εμφάνιση της δυσπαρευνίας της επώδυνης δηλαδή συνεύρεσης.
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
- Επιθυμία
- Διέγερση
- Οργασμός
- Δυσπαρευνία
Ανασκοπώντας την Βιβλιογραφία βρέθηκαν 26 άρθρα να ασχολούνται με το θέμα εκ των οποίων οι 15 ήταν πρωτότυπες μελέτες τα Δε υπόλοιπα ανασκοπήσεις. Για τα επόμενα λεπτά θα προσπαθήσουμε μέσα από αυτές τις μελέτες να εντοπίσουμε που υπάρχει το πρόβλημα στην σεξουαλική λειτουργία των διαβητικών γυναικών.
| ΟΝΟΜΑ | ΧΡΟΝ | ΑΡΙΘ | ΗΛΙΚΙΑ | ΤΥΠΟΣ | ΔΙΑΡΚ |
| Kolodny | 1971 | 125 | 18-42 | ? | 6,6 |
| Mondenero | 1971 | 100 | 23-50 | ? | 1-20 |
| Ellenberg | 1977 | 54 | 24-73 | 1+2 | 1-53 |
| Zrustoba | 1978 | 40 | 49 | ? | 10 |
| Jensen | 1981 | 160 | 26-45 | 1 | 2-32 |
| Tyrer | 1983 | 82 | 18-45 | 1 | 2-32 |
| Jensen | 1985 | 51 | 26-45 | 1 | |
| Schreiner-Engel | 1985 | 50 | 22-57 | 1+2 | 1-35 |
| Jensen | 1986 | 101 | 26-45 | 1 | 2-32 |
| Newman | 1986 | 81 | 18-50 | 1+2 | 14,4 |
| Schreiner-Engel | 1987 | 55 | 22-60 | 1+2 | 1-35 |
| Campbell | 1989 | 48 | 45 | 1+2 | 10 |
| Slob | 1990 | 24 | 23-48 | 1 | 2-10 |
| Leedom | 1991 | 27 | <55 | 1+2 | 13,4 |
| Wincze | 1993 | 14 | 26,4 | 1 |
ΕΠΙΘΥΜΙΑ
Όπως είναι αυτονόητο υπάρχει δυσκολία στη εκτίμηση τόσο την ποσοτική όσο και την ποιοτική του σταδίου της επιθυμίας. Η διάγνωση της διαταραχής αυτής καθίσταται αυθαίρετη και βασίζεται στην συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου.
Έτσι 12 από τις 15 μελέτες αναφέρονται στο στάδιο αυτό. Επειδή η σεξουαλική επιθυμία είναι κάτι το υποκειμενικό, διερωτάται κανείς πως θα μπορέσουν να εκτιμηθούν μαζί διαφορετικές μελέτες. Εν τούτοις όμως επειδή όλες οι μελέτες χρησιμοποίησαν ομάδες έλεγχου η εκτίμηση έγινε σε κάθε μελέτη ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο
| ΜΕΛΕΤΕΣ | ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ |
| Kolodny | δεν βρήκε διαφορά |
| Mondenero | 4 από τις 100 |
| Zrustoba | 45% |
| Ellenberg | 20% |
| Jensen | 17% |
| Tyrer | 21% |
| Jensen | 24% |
| Schreiner-Engel | τύπου 2 |
| Jensen | 24% |
| Schreiner-Engel | τύπου2 |
| Slob | 20% |
| Leedom | ασθενείς με νευροπάθεια |
Αντίθετα στην ομάδα ελέγχου η διαταραχή στο στάδιο της επιθυμίας βρέθηκε σε ένα ποσοστό 15% (Jensen)
ΔΙΕΓΕΡΣΗ
Με τον ορισμό διέγερση αναφερόμαστε στο αίσθημα της σεξουαλικής ευχαρίστησης που προκαλείται από πνευματικούς ή φυσικούς παράγοντες.
Οι διαταραχές στην διέγερση στην γυναίκα που είναι το αντίστοιχο της στύσης στον άνδρα εκφράζεται σαν μια μόνιμη ή παροδική αδυναμία να επιτύχει ή να διατηρήσει μέχρι το τέλος της σεξουαλικής δραστηριότητας μια επαρκή λίπανση στον κόλπο σαν απάντηση στην σεξουαλική ευχαρίστηση.
Οι μελέτες που έχουν γίνει στον τομέα αυτό παρουσιάζουν προβλήματα διαφορετικής μεθοδολογίας εκτίμησης της διαταραχής αυτής. Και αυτό οφείλεται :
- Σε διαφορετικό ορισμό της διαταραχής
- Σε αδυναμία αντικειμενικής ποσοτικής ή ποιοτικής εκτίμησης της διαταραχής σε αντίθεση με τους άνδρες. Οι υπάρχουσες αντικειμενικές μέθοδοι μέτρησης της διέγερσης, όπως είναι η πληθυσμογραφία του κόλπου, υπόκεινται σε αντικειμενικές δυσκολίες εφαρμογής τους.
- Από μελέτες που χρησιμοποίησαν τόσο υποκειμενικές εκτιμήσεις όσο και αντικειμενικές εκτιμήσεις βρέθηκε να υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο μετρήσεων, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητες και οι δύο για την εκτίμηση της διέγερσης στις γυναίκες.
Από τις μελέτες που έγιναν μόνο δυο χρησιμοποιούσαν και τις δύο μεθόδους ενώ οι υπόλοιπες βασίζονταν σε υποκειμενική εκτίμηση της διέγερσης.
Όλες οι δημοσιευμένες μελέτες ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό, τα αποτελέσματα Δε φαίνονται στον επόμενο πίνακα
| ΜΕΛΕΤΕΣ | ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ |
| Kolodny | 14% |
| Mondenero | 27% |
| Zrustoba | 45% |
| Jensen | 24% |
| Tyrer | 34% |
| Jensen | 18% |
| Schreiner-Engel | 45% |
| Jensen | 18% |
| Newmann | 32% |
| Schreiner-Engel | τύπου 2 |
| Campbell | 29% |
| Slob | αντικειμενικά: όχι διαφορά Υποκειμενικά: όχι διαφορά |
| Leedom | ασθενείς με νευροπάθεια |
| Wincze | αντικειμενικά: διαφορά Υποκειμενικά: όχι διαφορά |
ΟΡΓΑΣΜΟΣ
Με τον όρο αυτό εννοούμε το μέγιστο της σεξουαλικής ευφορίας – ευχαρίστησης που εκδηλώνετε με συσπάσεις των λείων μυϊκών ινών των εσωτερικών γεννητικών οργάνων και των γραμμωτών ινών της περιοχής του περινέου.
Σε αντίθεση με τους άνδρες υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία τόσο στην ένταση όσο και στην διάρκεια του οργασμού στις γυναίκες.
Η διαταραχή της λειτουργίας αυτής συνίσταται στην μόνιμη ή παροδική καθυστέρηση ή απουσία οργασμού που ακολουθεί μια φυσιολογική φάση διέγερσης.
Λόγω της μεγάλης διαφοράς τόσο στην ένταση όσο και στην διάρκεια από ατόμου εις άτομο είναι δύσκολο να υπάρξει αντικειμενική εκτίμηση στην διαταραχή και έτσι βασίζεται σε υποκειμενικά κριτήρια με την συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου.
11 από τις μελέτες ασχολήθηκαν με τον οργασμό
| ΜΕΛΕΤΕΣ | ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ |
| Kolodny | 36% |
| Mondenero | 1% |
| Zrustoba | 33% |
| Ellenberg | 18% |
| Jensen | 11% |
| Tyrer | όχι διαφορά |
| Jensen | 19% |
| Schreiner-Engel | όχι διαφορά |
| Jensen | 14% |
| Newmann | 15% |
| Schreiner-Engel | 32% |
| Campbell | 23% |
| Leedom | ασθενείς με νευροπάθεια |
ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑ
Με τον όρο αυτό εννοούμε τον παροδικό ή μόνιμο πόνο στον κόλπο κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Η διαταραχή αυτή δεν προκαλείται αποκλειστικά από κολπίτιδα ή από έλλειψη λίπανσης του κόλπου αλλά μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων.
Οι μελέτες που ασχολήθηκαν με το φαινόμενο αυτό βασίσθηκαν σε ερωτηματολόγιο που συμπλήρωναν οι ασθενείς και έδειξαν τα εξής αποτελέσματα:
| ΜΕΛΕΤΕΣ | ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ |
| Kolodny | 3% |
| Jensen | 10% |
| Tyrer | 12% |
| Jensen | 10% |
| Newmann | 21% |
| Campbell | 16% |
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Η αιτιολογία των σεξουαλικών προβλημάτων είναι κατά κανόνα πολυπαραγοντική. Ο σεξουαλικός κύκλος όπως είδαμε είναι υπό την επήρεια νευρικών, αγγειακών, ενδοκρινικών και ψυχολογικών παραγόντων. Εν αντιθέσει όμως με τον άνδρα στην γυναίκα δεν έχει επακριβώς εντοπισθεί η αιτία της διαταραχής αυτής. Φαίνεται ότι η νευροπάθεια τόσο του αυτονόμου όσο και η περιφερική να παίζει κάποιο ρόλο, όπως φαίνεται από τις δημοσιευμένες μελέτες, παρόλο που υπάρχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Από την άλλη μεριά δεν υπάρχουν μελέτες που αφορούν την αγγειακή αιτία της διαταραχής ή την χορήγηση φαρμάκων. Και φυσικά αξίζει να αναφερθεί ότι η ύπαρξη χρόνιων επιπλοκών του διαβήτη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτές είναι η αιτία της σεξουαλικής διαταραχής.
Αν και είναι απαραίτητο να αποκλεισθούν οι βιολογικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην σεξουαλική διαταραχή δεν πρέπει να λησμονείται η ψυχική σφαίρα.
Επειδή η γυναίκα δίνει μεγαλύτερη σημασία στην υποκειμενική ποιότητα της σχέσης της, αξίζει τον κόπο να ληφθούν υπόψη όλοι αυτοί οι παράγοντες αν θέλουμε να δώσουμε μια σωστή γνώμη όσο αφορά την αιτιολογία της διαταραχής αυτής στις γυναίκες.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το δυσάρεστο αποτέλεσμα του διαβήτη στους άνδρες διαβητικούς είναι καλά γνωστό και φαίνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό οφείλεται στην διαταραχή του νευρικού συστήματος. Επειδή η γυναίκα εναπόκειται στον ίδιο κίνδυνο εμφάνισης νευροπάθειας, αναμένεται ότι η κατάσταση αυτή θα επηρεάσει την σεξουαλική λειτουργία στον ίδιο βαθμό και στις γυναίκες. Όμως όπως είδαμε οι μελέτες στο θέμα αυτό είναι λίγες. Ο λόγος για αυτό φαίνεται ότι είναι αφενός μεν η τάση να αγνοήσουμε την ύπαρξη του προβλήματος αυτού στις γυναίκες αφετέρου Δε η έλλειψη αντικειμενικών κριτηρίων εκτίμησης του προβλήματος.
Έτσι από τις μελέτες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, και των οποίων τα αποτελέσματα σας τα ανέφερα, φαίνεται ότι οι διαβητικές γυναίκες εμφανίζουν
- ελάττωση της σεξουαλικής επιθυμίας,
- προβλήματα με την λίπανση του κόλπου που εμφανίζεται περίπου στο 30 % των διαβητικών γυναικών και είναι 2 φορές συχνότερο από ότι στις μη διαβητικές γυναίκες, ενώ
- δεν επηρεάζεται ο οργασμός.
Απαιτούνται όμως περισσότερες μακροχρόνιες μελέτες, με καλύτερη αντικειμενική εκτίμηση του προβλήματος που να λαμβάνουν υπόψη τον τύπο του διαβήτη, την ηλικία, την παρουσία επιπλοκών, την ρύθμιση, την ποιότητα ζωής, την ποιότητα της σχέσης και φυσικά αντικειμενικές και υποκειμενικές μετρήσεις της σεξουαλικής λειτουργίας.
Με αυτό τον τρόπο ο επηρεασμός από τον διαβήτη της σεξουαλικής λειτουργίας στις γυναίκες θα μπορέσει να κατανοηθεί καλύτερα και ακολούθως θα μπορέσουν να δοθούν θεραπευτικές οδηγίες αντιμετώπισης του προβλήματος με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής της διαβητικής γυναίκας.